Հունվարի 30-ին հայերենական վարձույթ է դուրս գալիս Սեմ Մենդեսի «1917» ռազմական դրաման: Կինեմատոգրաֆի ի հայտ գալուց ի վեր պատերազմի մասին շատ ֆիլմեր են նկարահանվել, բայց Սեմ Մենդեսի «1917» թարմ աշխատանքը հնարավորություն է տալիս նորովի նայել Առաջին աշխարհամարտի սարսափներին:

Մինչեւ ՄԱԿ-ի եւ ՆԱՏՕ-ի ստեղծումը, էրցհերցոգ Ֆրանց Ֆերդինանդի սպանությունից շատ առաջ, որը իրադարձությունների շղթա էր առաջացրել, որոնց հետեւանքով աշխարհը ներգրավված էր ծանրագույն ռազմական հակամարտության մեջ, Արեւմուտքի երկրները գործում էին առաջին հերթին իրենց սեփական շահերից ելնելով: Նրանք երբեք չեն զոհաբերել իրենց ազգային շահերը հանուն ընդհանուր բարիքի: Այս առումով Առաջին համաշխարհային պատերազմը շատ առումներով համախմբեց Արեւմուտքին եւ դարձավ ժամանակակից հասարակության հիմքը:

«1917»-ի ստեղծման գաղափարը Մենդեսին հուշել են այն պատմություններով, որոնք իր պապը՝ հանգուցյալ Ալֆրեդ Հ. Մենդեսը, որը պատմել է Սեմին Առաջին համաշխարհային պատերազմին իր մասնակցության մասին որպես կրտսեր կապրալի, ինչպես նաեւ այն արտասովոր մարդկանց մասին, որոնց հետ նա հանդիպել է ծառայության ընթացքում: 1917 թվականին, երբ Ալֆրեդին զորակոչեցին Բրիտանական բանակ, նա 19 տարեկան էր:

Ֆիլմը պատմում է Ուիլյամ Սկոֆիլդի եւ Թոմ Բլեյքի՝ երկու կրտսեր կապրալների պատմությունը, որոնց հրամայել են հնարավորինս սեղմ ժամկետներում հատել թշնամու կողմից գրավված տարածքը եւ հարձակման չեղարկման մասին հրաման հասցնել գնդապետ Մաքքենզիին:

Դեվոնշիրյան գնդի գումարտակի հրամանատարը շատ շուտով 1600 զինվոր կուղարկի մարտի՝ հենց դեպի գերմանացիների որոգայթ, որոնք տակտիկապես նահանջել են Գինդենբուրգի նոր գծի մոտ եւ հրետանային կայանքների հետ սպասում են անգլիացիներին: Քանի որ հեռախոսագծերը կտրված էին, որոշվում է ուղարկել երկու զինվոր: Բլեյքի համար այս առաքելությունը ունի անձնական նշան, քանի որ այդ զորքում է ծառայում իր եղբայրը:

«1917»-ը մռայլ ճամփորդություն է կեղտոտ խրամատների միջով, որոնք պայթեցվել են, հողում փտող դիակներով լցված ձագարափոսեր, մեռած ձիերով կեղտոտ ջրով լցված խրամատներ, լքված թշնամու խրամատներ, որոնք լցված են հսկայական պարկուճներով և ավերված քաղաքներ… Ներկայության աներեւակայելի հզոր ազդեցությունը ձեռք է բերվում ոչ միայն մանրամասն նատուրալիզմի, այլեւ օպերատորի շքեղ աշխատանքի շնորհիվ, որը տեղի է ունենում մեկ երկար պլանով նկարահանման միջոցով. դինամիկ, բայց նրբորեն փոխելով անկյունները եւ հարմարվելով իրավիճակին, այնպես որ դուք զգում եք ձեզ ֆիլմի մի մաս:

«1917»-ը եզակի նմուշ է սուպերհերոսական աղետի մեջ կորած ինդուստրիայի համար: Հուզիչ և մթնոլորտային ֆիլմ իրական հերոսների մասին՝ յուրահատուկ մատուցմամբ, որն ընդլայնում է պատերազմի մասին ֆիլմի թիրախային լսարանի շրջանակները և պետք է դուր գա ոչ միայն թեմայի երկրպագուներին, այլև էսթետներին և դրամայի սիրահարներին:

Հունվարի 23-ից Հայաստանի կինոթւտրոններում մեկնարկում է Դաշա Չարուշայի «Ցանկությունների մարաթոն» կատակերգությունը: Այս դիստրիբյուտորական ընկերությունը մեզ նվիրեց չարաբաստիկ «Երջանկություն: Առողջություն» եվ բազմաթիվ այլ ռուսական կատակերգություններ, որոնք դարձել են կինոդիտողի մղձավանջ: Ռուսական կատակերգություններին դժվար է վստահել, քանի որ ֆիլմերը 99% հավանականությունով հիասթափեցնում են: Բայց պատկերացրեք մի իրավիճակ, որը կարող է տեղի ունենալ մեզանից յուրաքանչյուրի հետ: Դուք լռվել եք ինչ-որ տեղ եւ չեք կարող դուրս գալ այնտեղից… հրաշալի առիթ է մտածել, թե ինչո՞ւ ես չեմ կարող հեռանալ այս քաղաքից: Չէ որ ճակատագիրն իր ծրագրերն ունի, և որքան էլ փորձենք այլ ուղիով շարժվել, ամեն ինչ այնպես կպատահի, ինչպես կանխորոշված է: Եվ հենց այդ իրավիճակը կօգնի ձեզ անձնականորեն աձել:

«Ցանկությունների մարաթոնի» գործողությունը մեկ օրվա ընթացքում ծավալվում է օդանավակայանի համեմատաբար փակ տարածքում: Մանիկյուրի վարպետ Մարինա Գամինինան Վորոնեժից շտապում է Խանտի Մանսիյսկ՝ բառացիորեն հանդիպելու իր երջանկությանը: Ավելի ճիշտ, քոուչին, որը օգնում է տիեզերքին դիմելու հարցումների ձեւակերպմամբ:

«Ես ուզում եմ ներքնազգեստի կոմպլեկտ։ Ես ուզում եմ Փարիզ։ Ես ուզում եմ տեսնել աշխարհը։ Ես ուզում եմ ամուսնանալ սիրած մարդու հետ։ Ես ուզում եմ նոր օծանելիք։ Ես ուզում եմ անձնագիրս գտնել մինչև հարսանիքս ․ ․ ․»

Մարինան 7 ցանկություն ունի, որոնք պարտադիր պետք է իրականան։ Բայց ամենակարևորը դա երջանիկ լինելն է։ Սակայն Պուլկովոյում վայրէջքն ու անսպասելի հանդիպումը փոփոխություններ կմտցնեն նրա ծրագրերի մեջ։

«Ցանկությունների մարաթոնի» սյուժեի հիմքում միանգամից մի քանի իրական պատմություններ են: Օդանավակայանում լռված աղջիկը, որը հետեւում է անսպառ ուղեւորային հոսքին եւ ինքն էլ հայտնվում է տարբեր պատմությունների մեջ, ռեժիսոր Դաշա Չարուշայի ընկերուհին եւ ֆիլմի պրոդյուսեր Սվետլանա Ուստինովան է: Դժվար է չկարեկցել աղջկան, քանի որ իրավիճակը ահավոր ծանոթ է:

«Ցանկությունների մարաթոնը» իրական դասընթաց է: Ճիշտ է, այն աշխատում է մի փոքր ավելի բարդ եւ կազմակերպված, քան տեղի է ունենում Մարինայի խենթ կյանքում: Բայց հիմնական ուղերձը նույնն է՝ սովորեք խոսել Տիեզերքի հետ, եւ այն կպատասխանի ձեզ:

Ինչպես ասել է Սաշա Գուդկովը նկարը ցուցադրելուց հետո փոքրիկ ելույթում՝

«Ռուսական ֆիլմերի խնդիրն այն է, որ նրանց շատ են կատակում: Ոչ ոք չի խոսւոմ այդպես իրական կյանքում: Ոչ ոք իրեն այդպես չի պահում: Գլխավոր խնդիրն այն էր, որ հումորի սահմանչը չհատենք»:

Ալեքսանդր Գուդկով

Թվում է, թե կարծրատիպային միջին վիճակագրական ռուս է, բայց եթե դուք նայեք այս կերպարին, դուք կարող եք տեսնել մի աղջիկ բացարձակապես ցանկացած ազգության, որը ծնվել է ծայրամասում: Իսկ ի՞նչ կա մայրաքաղաքից դուրս: Գեղեցկության սրահներ, բամբասանք…Ի՞նչ երազներ ունեն մարդիկ: Մեծանալ, ամուսնանալ, դառնալ եղունգների վարպետ, խոպոպ աճեցնել եւ բացել գեղեցկության սրահ: Նույնիսկ այդ 7 ցանկությունները Մարինան դժվարությամբ էր մտաբերում, ոչ թե այն պատճառով, որ նա ցանկությունների մեծ ցուցակ ունի, այլ պարզապես այն պատճառով, որ չգիտեր, թե ինչ է ուզում: Նրա ցանկությունները ծնվել են հաճախորդների հետ շփման ժամանակ:

Ինչպես ասել է ինքը՝ Չարուշան, գրելով սցենարի առաջին տարբերակը, նա հասկացել է, որ դա դրամա է, բայց, բարեբախտաբար, եզրափակիչ տարբերակն ավելի ծիծաղելի չէ, այն իրական է: «Ցանկությունների մարաթոնը» ռուսական կատակերգությունների լավագույն օրինակներից մեկն է, որտեղ կարևորը հումորը չէ, այլ բովանդակությունը: Այս ֆիլմում յուրաքանչյուր հայ կին կտեսնի իրեն, իր հարեւաններին։ Ի վերջո, մեզանից յուրաքանչյուրը ինչ-որ չափով «գեղցի» ենք: Այնպես որ, մեծ երազանքներ ունեցե, եւ ձգտեք իրականացնել դրանք, քանի որ տիեզերքը կարող է օգնել միայն այն դեպքում, երբ մենք ինքներս շարժվում եքն դեպի մեր երազանքը:

Հատուկ մեր ընթերցողների համար մամլո ցուցադրության ժամանակ մենք խնդրեցինք Ալեքսանդր Գուդկովին ողջույնի խոսք տեսագրել:

Հայկական վարձույթում է հայտնվում Պիեր-Ֆրանսուա Մարտեն-Լավալի ֆիլմը, որը հիմնված է Բանգլադեշից պատանի շախմատային հանճարի եւ նրա ֆրանսիացի ուսուցչի իրական պատմության վրա: Վերջինս ֆիլմում խաղացել է Ժերար Դեպարդիեն: Նրա նախատիպը տղայի մասին գիրք է գրել, որն էլ դարձել է սցենարի հիմք, սակայն նա չի ապրել մինչեւ էկրանավորումը:

Բանգլադեշցի հրշեջ Նուրա Մոհամմադը կնոջը թողնելով ավագ դստեր եւ մանկան հետ, Ֆրանսիա է մեկնում միջին որդի Ֆահիմի հետ. հայրենիքում տղամարդուն եւ նրա ընտանիքին վտանգ է սպառնում հակակառավարական ակցիաներին մասնակցելու պատճառով, եւ նա հույս ունի քաղաքական ապաստան ստանալ Եվրոպայում: Ֆահիմը հույս տվող շախմատիստ է, որն արդեն չեմպիոնական տիտղոս է նվաճել իր տանը եւ երազում է սովորել ինչ-որ հայտնի ֆրանսիացի գրոսմայստերի մոտ: Գրոսմայստերի հետ պարապելու փոխարեն Ֆահիմը ստիպված է լինում գնալ քաղաքամերձ շախմատային խմբակ՝ կոպիտ և փնթփնթան Սիլվան Շարպենտյեի ղեկավարությամբ, որը պրոֆեսիոնալ սպորտը թողել է չեմպիոնական տիտղոսից մեկ քայլ հեռավորության վրա եւ կյանքը նվիրել երեխաներին: